Kapliczki – Skawina
Kapliczka „Latarnia umarłych” z połowy XIX wieku znajduje się w na terenie prywatnej posesji w Skawinie na skrzyżowaniu ul. Kopernika i ul. Korabnickiej 34. To przykład kapliczki słupowej, która poprzez swoją formę i barwy do tego stopnia wpisuje się w architekturę miejską, że stanowi niemal integralny element budynków.
Bliskość cmentarza może oznaczać, że w dawnych czasach kapliczka stanowiła jego część lub była z nim związana funkcjonalnie. W niszach znajdujących się w górnej części słupa, pierwotnie ustawione były figury świętych, które obecnie zastąpił drewniany krzyż. Podobne kapliczki stawiano dawniej w okolicach szpitali, przytułków i innych miejsc związanych ze śmiercią. Stanowiły one ostrzeżenie przed niebezpieczeństwem zakażenia lub zachorowania. Ich rola na terenach cmentarzy była związana z rozświetlaniem mroku, w którym mogły kryć się pokutujące dusze i upiory, a nawet całkiem realni ówcześni przestępcy.
Kapliczka Mikułów z 1865 roku stoi przy ul. Korabnickiej, naprzeciwko domu nr 78. Jej fundatorami są Jan i Agnieszka Mikułowie. Jest to przykład trzyczęściowej kapliczki słupowej. W dolnej części możemy dostrzec płaskorzeźbę przedstawiającą „Upadek Chrystusa” oraz inskrypcję z datą powstania kapliczki i informacjami o jej fundatorach. W części środkowej umieszczona została płaskorzeźba Marii Magdaleny, patronki m.in. kobiet pokutujących i osób sprowadzonych na złą drogę. Po bokach usytuowano Matkę Boską Bolesną oraz św. Jana Chrzciciela – patrona mnichów, abstynentów, niezamężnych matek i osób skazanych na śmierć. Inskrypcja umieszczona na kapliczce: „Na chwałę bożą te figurkę postawił Jan Mikuła i Agnieszka żona Jego, pod Twoją obronę uciekamy się, Święta Boża Rodzicielko 1865”.
Kapliczka domkowa przy ul. Korabnickiej, obok domu nr 107, powstała w drugiej połowie XIX wieku. Niestety ani jej fundatorzy, ani dokładna data budowy pozostają nieznane. Jednak dawne zwyczaje pozwalają sądzić, że kapliczka została postawiona przez właściciela jednego z majątków, w miejscu uznawanym za cudowne. Najstarsze przykłady podobnych kapliczek pochodzą z XVII wieku. Wewnątrz najczęściej umieszczano obrazy lub rzeźby – wizerunki świętych.
Kapliczka Rodziny Mikułów z 1903 roku przy ul. Bukowskiej 53, jest prostą kapliczką słupową z piaskowca, w formie jednokondygnacyjnego filaru. Na samej górze usytuowana została figura Najświętszej Maryi Panny, odzianej w różowo-niebieskie szaty, ze złożonymi do modlitwy rękami. Całość zwieńczono metalowym, profilowanym baldachimem. Na tablicy z czarnego marmuru, znajdującej się poniżej, dostrzec możemy inskrypcję z nazwiskami fundatorów i datą powstania kapliczki. W niszach bocznych ścianek, przedstawiono płaskorzeźby św. Anny z małą Marią na rękach, a z drugiej strony św. Franciszka z krzyżem.
Kapliczka Rodziny Podobów z 1884 roku przy ul. Bukowskiej 70, jest dwukondygnacyjną kapliczką słupową z piaskowca. U jej szczytu znajduje się kamienna figura Chrystusa Frasobliwego, czyli przedstawionego w pozycji siedzącej, z jedną rękę opartą na kolanie i głową w cierniowej koronie wspartą na dłoni. Takie ukazanie postaci Chrystusa interpretowane jest jako streszczenie Męki Pańskiej. W niszy poniżej znajduje się figura Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Na samym dole umieszczono marmurową płytę z inskrypcją: „Józef Podoba i Anna żona Jego, fundatorowie tej figury proszą o westchnienie do Boga R.P. 1884”. W bocznych ścianach przedstawione zostały figury świętych: św. Marii Magdaleny z krzyżem, św. Antoniego z małym Jezusem (patrona osób i rzeczy zaginionych, ubogich i podróżnych), św. Józefa (patrona czystości i umierających) oraz św. Anny.
Kapliczka ta do dzisiaj otoczona jest kultem, o czym świadczą ozdoby z kwiatów.
Kapliczka z 1873 roku na skrzyżowaniu ulicy Krakowskiej i Lipowej, w formie filaru zakończonego kamiennym krzyżem z metalową, odlewaną pasyjką ( czyli krzyżem z wizerunkiem ukrzyżowanego Chrystusa). W niższej części słupa wyryta została inskrypcja wskazująca fundatorów kapliczki i datę jej powstania: „ Oto krzyż i męka, kłaniamy Ci się Panie Jezu Chryste i błogosławimy tobie żeś przez krzyż i mękę odkupił świat, Fundatorowie Józef i Rozalia Hachorkiewiczowie r. 1873”.
Kapliczka „Chrystus Frasobliwy”, prawdopodobnie z przełomu XIX i XX wieku, znajduje się naprzeciwko kościoła przy ul. Kościelnej. Na szczycie wysokiego słupa, pod baldachimem zwieńczonym krzyżem, usytuowana została postać Jezusa Frasobliwego, z wyraźnymi śladami po biczowaniu. Na płycie z 2000 roku upamiętniającej odnowienie kapliczki – przybitej na dolnym cokole – widnieje napis „Króluj nam Chryste”. Niestety zarówno data powstania kapliczki jak i jej autor są nieznane. Pierwsze takie wizerunki Jezusa pojawiły się na koniec wieku XIV w Niemczech, Austrii i Niderlandach.
Kapliczka św. Jana Chrzciciela z drugiej połowy XIX wieku przy ul. Tynieckiej, znajduje się przy średniowiecznym trakcie prowadzącym do Klasztoru Benedyktynów. Najprawdopodobniej została ona wykonana przez warsztat z kręgu twórców z okolic Myślenic. Płaskorzeźba znajdująca się pod figurą św. Jana Chrzciciela przedstawia św. Patryka , jako biskupa z trójlistną koniczynką, będącą odzwierciedleniem Trójcy Świętej. Św. Patryk jest patronem bednarzy, kowali, górników i osób upadłych na duchu; uważany jest też za opiekuna zwierząt domowych. Przedstawiany jest w szatach biskupich, z długą brodą i mitrą na głowie. Płaskorzeźba znajdująca się z frontu kapliczki przedstawia św. Helenę, do której modlono się w intencji pomyślnych zasiewów i obfitych plonów. Z kolei z lewej strony możemy dostrzec podobiznę Maryi.
